Omurga Kırığı Nedir?
Omurga kırığı, omurgayı oluşturan kemiklerin (omurların) herhangi birinde meydana gelen bir kırık veya çatlamadır. Omurga kırıkları genellikle ciddi travmalar sonucu oluşur, ancak osteoporoz gibi kemik yoğunluğunu azaltan durumlar da omurgada kırıklara neden olabilir. Bu tür kırıklar, omuriliğin zedelenmesine yol açabileceğinden, felç, hareket kısıtlılığı, kronik ağrı gibi ciddi sonuçlar doğurabilir.
Omurga Kırığının Belirtileri:
- Şiddetli sırt veya boyun ağrısı
- Omurilik zedelenmesi durumunda uyuşma, karıncalanma veya felç
- Hareket kabiliyetinde azalma
- Omurganın şekil bozukluğu (örneğin, kamburlaşma)
Omurga Kırığında Maluliyet Oranı Nasıl Belirlenir?
Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik çerçevesinde, omurga kırığı gibi ciddi durumlar için maluliyet oranı belirlenirken hastanın fonksiyon kaybı, tedavi sonrasında kalan sekeller ve günlük yaşam aktiviteleri üzerindeki etkiler dikkate alınır. Maluliyet oranının belirlenmesi birkaç adımdan oluşur:
- Tıbbi Değerlendirme:
- Omurga kırığının yeri (boyun, sırt veya bel bölgesi) ve kırığın şiddeti değerlendirilir.
- Kırığın omuriliği etkileyip etkilemediği, sinir hasarı olup olmadığı incelenir.
- Tedavi sonrası kalan etkiler, örneğin omurgada şekil bozukluğu, hareket kısıtlılığı, kronik ağrı, felç gibi durumlar değerlendirilir.
- Engellilik Oranının Hesaplanması:
- Balthazard Formülü: Birden fazla engel veya fonksiyon kaybı mevcutsa, Balthazard formülü kullanılarak toplam engellilik oranı hesaplanır. Örneğin, omurga kırığı sonucu hem hareket kısıtlılığı hem de sinir hasarı varsa, her iki durum için ayrı oranlar belirlenir ve bu oranlar formül ile birleştirilir.
- Fonksiyonel Kapasite Değerlendirmesi: Hastanın günlük yaşam aktivitelerini ne kadar bağımsız yapabildiği değerlendirilir. Bu değerlendirme, maluliyet oranını belirlerken önemlidir.
- Klinik Bulgular ve Görüntüleme Sonuçları: Röntgen, MRI gibi görüntüleme yöntemleri ile kırığın durumu ve tedavi sonrası durum değerlendirilir.
Maluliyet Oranı Örnekleri:
- Minimal Omurga Kırığı (omurilik zedelenmesi yok, tam iyileşme): Maluliyet oranı düşük olabilir (%10-15 civarı).
- Omurga Kırığı ve Kısmi Omurilik Hasarı: Orta düzeyde bir maluliyet oranı belirlenebilir (%20-40 arası).
- Ciddi Omurga Kırığı ve Kalıcı Felç: Maluliyet oranı yüksek olabilir (%50 ve üzeri).
Süreç:
- Hasta, tedavi gördüğü sağlık kuruluşunda bir Engellilik Sağlık Kurulu'na başvurur.
- Kurul, omurga kırığının sebep olduğu fonksiyon kaybını değerlendirir ve ilgili yönetmeliğe göre maluliyet oranını belirler.
- Rapor, süreli veya sürekli olarak düzenlenir ve Sağlık Bakanlığı sistemine kaydedilir.
Bu oranlar ve değerlendirmeler, hastanın klinik durumu ve Engellilik Sağlık Kurulu'nun kararlarına göre değişiklik gösterebilir. Yönetmelikte belirtilen esaslara göre, her hastanın durumu bireysel olarak değerlendirilir ve maluliyet oranı buna göre belirlenir.
