Yüz Kemikleri Kırığı Nedir?
Yüz kemikleri kırıkları, yüzün farklı kemiklerinde meydana gelen kırıklardır. Yüz kemikleri, çene (mandibula), elmacık kemikleri (zigomatik kemik), burun kemikleri, göz çukuru (orbital kemikler) ve diğer yüz yapısını oluşturan kemikleri içerir. Bu tür kırıklar genellikle doğrudan travma, örneğin düşme, darbe, trafik kazaları veya spor yaralanmaları sonucu oluşur. Yüz kemikleri kırıkları, hem estetik hem de fonksiyonel açıdan ciddi sonuçlar doğurabilir, örneğin çiğneme, konuşma, görme ve nefes alma gibi işlevleri etkileyebilir.
Yüz Kemikleri Kırığının Belirtileri:
- Yüzde şişlik, morarma ve hassasiyet
- Çene hareketlerinde zorluk, diş hizalanmasında bozulma
- Görme problemleri, çift görme
- Burun kanaması veya nefes alma güçlüğü
- Yüz simetrisinde bozulma
Yönetmelik Kapsamında Yüz Kemikleri Kırığının Değerlendirilmesi
Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik çerçevesinde, yüz kemikleri kırığının maluliyet oranı belirlenirken dikkate alınan başlıca faktörler şunlardır:
1. Kırığın Yeri ve Ciddiyeti:
- Kırığın yüzün hangi kemiklerinde meydana geldiği, kırık parçalarının yer değiştirme durumu (dislokasyon) ve kırığın fonksiyonel etkileri değerlendirilir.
- Kırığın iyileşme durumu, kaynama şekli ve olası komplikasyonlar göz önünde bulundurulur.
2. Fonksiyonel Etkiler:
- Kırık sonrası çiğneme, konuşma, görme, nefes alma gibi yüz fonksiyonlarının etkilenip etkilenmediği değerlendirilir.
- Yüzde kalıcı şekil bozukluğu (deformite) olup olmadığı ve estetik kaygılar göz önünde bulundurulur.
3. Komplikasyonlar:
- Sinir hasarı, görme kaybı, duyusal kayıp, çene eklemi problemleri veya solunum güçlüğü gibi komplikasyonlar değerlendirilir.
- Yüz sinirlerinin (örneğin, yüz felci) etkilenmesi de dikkate alınır.
Maluliyet Oranlaması
Yüz kemikleri kırığı için maluliyet oranı, kırığın ciddiyetine, iyileşme sürecine ve kalıcı etkilerine bağlı olarak belirlenir:
- Minimal Fonksiyon ve Estetik Kaybı: Eğer kırık iyi iyileşmiş ve yüz fonksiyonlarında veya estetik görünümde kalıcı bir kayıp yoksa, maluliyet oranı düşük olabilir (%5 - %10).
- Orta Düzeyde Fonksiyon ve Estetik Kaybı: Eğer hastada çiğneme zorluğu, hafif şekil bozukluğu, görme sorunları veya hafif sinir hasarı mevcutsa, oran orta düzeyde olabilir (%10 - %30).
- Ciddi Fonksiyon ve Estetik Kaybı: Eğer kırık sonucu kalıcı yüz deformitesi, ciddi görme kaybı, belirgin sinir hasarı, solunum zorlukları veya diğer önemli komplikasyonlar gelişmişse, maluliyet oranı daha yüksek olabilir (%30 - %50 veya daha fazla).
Değerlendirme Süreci
- Tıbbi İnceleme: Uzman hekim, yüz kemikleri kırığının ciddiyetini, tedavi sonrası iyileşme durumunu ve hastanın genel sağlık durumunu değerlendirmek için röntgen, CT veya MRI gibi görüntüleme yöntemleri ve klinik muayene yapar.
- Engellilik Sağlık Kurulu: Kurul, hastanın fonksiyonel kayıplarını, günlük yaşam aktivitelerine etkisini ve estetik görünümdeki değişiklikleri dikkate alarak, yönetmelik doğrultusunda maluliyet oranını belirler.
- Raporlama: Değerlendirme sonucunda belirlenen maluliyet oranı raporlanır ve bu rapor, sürekli veya süreli olarak düzenlenir ve Sağlık Bakanlığı sistemine kaydedilir.
Not:
Bu oranlar genel bir kılavuz sunar ve her hasta özelinde durum farklılık gösterebilir. Yüz kemikleri kırığı gibi ciddi yaralanmalar, her bireyde farklı etkiler yaratabileceğinden, her vaka bireysel olarak değerlendirilmelidir. Kesin oranlar, Engellilik Sağlık Kurulu'nun detaylı değerlendirmesi sonucunda belirlenir.
