Blog

Miras hukuku, bireylerin vefatlarından sonra malvarlıklarının nasıl dağıtılacağını düzenleyen bir hukuk dalıdır. Bu kapsamda, miras bırakanlar, malvarlıklarını yasal mirasçılarına bırakabilecekleri gibi, belirli kişi veya kurumlara da vasiyetname yoluyla devredebilirler. Özellikle vakıf ve derneklere yapılan miras bağışları, toplumsal fayda sağlama amacı güden önemli tasarruflardır. Bu makalede, vakıf ve derneklere yapılan miras bağışlarının hukuki ve vergisel boyutları detaylı bir şekilde incelenecektir.

Vakıf ve Derneklere Miras Bağışı : Hukuki Temeller

Türk Medeni Kanunu’na göre, bireyler vasiyetname düzenleyerek malvarlıklarını istedikleri kişi veya kurumlara bırakabilirler. Bu kapsamda, vakıf ve derneklere miras bırakmak mümkündür. Ancak, yasal mirasçıların saklı payları korunmalıdır. Saklı pay, miras bırakanın belirli mirasçılarının kanunen korunan miras payıdır ve bu pay üzerinde tasarruf yapılamaz. Dolayısıyla, vakıf veya derneklere yapılacak miras bağışlarında, saklı paylı mirasçıların haklarına dikkat edilmelidir.

Vasiyetname ile Vakıf ve Derneklere Miras Bırakma

Vakıf ve derneklere miras bağışı yapmak isteyen bireyler, resmi vasiyetname düzenleyerek bu isteklerini gerçekleştirebilirler. Resmi vasiyetname, noter huzurunda iki tanığın katılımıyla düzenlenir ve miras bırakanın son arzularını içerir. Vasiyetnamede, hangi malvarlıklarının hangi vakıf veya derneğe bırakılacağı açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, vasiyetnamenin geçerliliği için miras bırakanın fiil ehliyetine sahip olması ve vasiyetnameyi kendi iradesiyle düzenlemesi gerekmektedir.

Vakıf ve Derneklere Yapılan Miras Bağışlarının Vergisel Boyutları

Vakıf ve derneklere yapılan miras bağışları, veraset ve intikal vergisine tabidir. Ancak, kamu yararına çalışan vakıf ve derneklere yapılan bağışlar, belirli şartlar altında vergi muafiyetinden yararlanabilir. Örneğin, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesine göre, genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediye ve köyler, kamu menfaatine yararlı dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yapılan bağış ve yardımlar, kurum kazancının %5’ini aşmamak kaydıyla kurum kazancından indirilebilir.

Ayrıca, bazı bağış ve yardımlar, %5’lik sınıra tabi olmaksızın tamamı kurum kazancından indirilebilir. Örneğin, yukarıda sayılan kamu kurum ve kuruluşlarına bağışlanan okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi gibi tesislerin inşası için yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için yapılan her türlü bağış ve yardımlar, kurum kazancından tamamen indirilebilir.

Vakıf ve Derneklere Miras Bağışı Yapmanın Toplumsal Etkileri

Vakıf ve derneklere yapılan miras bağışları, toplumsal fayda sağlama açısından büyük önem taşır. Eğitim, sağlık, kültür, sanat ve sosyal hizmetler gibi alanlarda faaliyet gösteren vakıf ve dernekler, bu tür bağışlarla projelerini hayata geçirir ve topluma katkı sağlarlar. Örneğin, eğitim alanında faaliyet gösteren bir vakfa yapılan miras bağışı, burs programlarının genişletilmesine ve daha fazla öğrencinin eğitim almasına olanak tanır.

Vakıf ve Derneklere Miras Bağışı Yaparken Dikkat Edilecekler

Vakıf ve derneklere miras bağışı yapmayı düşünen bireylerin, aşağıdaki hususlara dikkat etmeleri önemlidir:

• Saklı Paylı Mirasçıların Hakları:

Yasal mirasçıların saklı payları korunmalıdır. Bu nedenle, vasiyetname düzenlerken saklı paylı mirasçıların haklarına dikkat edilmelidir.

• Vasiyetnamenin Geçerliliği:

Vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için, miras bırakanın fiil ehliyetine sahip olması ve vasiyetnameyi kendi iradesiyle düzenlemesi gerekmektedir.

• Vergi Muafiyeti Şartları:

Vakıf veya derneğin vergi muafiyetinden yararlanıp yararlanmadığı kontrol edilmelidir. Vergi muafiyeti tanınan vakıf ve derneklere yapılan bağışlar, belirli şartlar altında vergi avantajı sağlayabilir.

• Hukuki Danışmanlık:

Vakıf ve derneklere miras bırakma süreci karmaşık hukuki ve vergisel boyutlar içerebilir. Bu nedenle, bir hukuk profesyonelinden danışmanlık almak faydalı olacaktır.

Vasiyetname İptali Davaları

Vefat eden bir kişi, malvarlığını vakıf veya derneklere bırakmak üzere bir vasiyetname düzenlemişse, bu vasiyetnamenin geçerliliği yasal olarak korunur. Ancak, bu durumda mirasçılar, vasiyetnamenin iptali için belirli yasal gerekçelere dayanarak dava açabilirler. Vasiyetname iptali davaları, belirli şartların ve hukuki sebeplerin varlığı halinde açılabilir. İşte bu durumlarda dikkate alınması gereken bazı temel hususlar:

1. Saklı Paylı Mirasçıların Hakları
Türk Medeni Kanunu’na göre, yasal mirasçıların saklı pay hakkı vardır. Saklı paylı mirasçılar; çocuklar, eş ve belirli durumlarda anne-baba gibi yakın akrabalardır. Miras bırakan kişi, vasiyetname ile tüm malvarlığını vakıf veya derneklere bırakmış olsa bile, saklı paylı mirasçıların hakları korunmak zorundadır. Eğer vasiyetname, saklı paylı mirasçıların yasal paylarına zarar veriyorsa, mirasçılar bu durumu gerekçe göstererek vasiyetnamenin iptali için dava açabilirler. Mahkeme, saklı pay haklarını ihlal eden vasiyetnamelerde, mirasın saklı paylı mirasçılara iadesine karar verebilir.

2. Vasiyetnamenin Geçerlilik Şartları
Bir vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için belirli yasal şartların sağlanması gerekir. Vasiyetname düzenlenirken miras bırakanın fiil ehliyetine sahip olması, yani akıl sağlığının yerinde olması ve iradesinin serbest olması önemlidir. Eğer mirasçılar, vasiyetname düzenlendiği sırada miras bırakanın akıl sağlığının yerinde olmadığına dair kanıt sunabilirlerse, vasiyetnamenin iptali talep edilebilir. Örneğin, miras bırakan kişi alkol veya uyuşturucu etkisi altındayken, ağır bir hastalık dönemindeyken ya da baskı altında vasiyetname düzenlemişse, bu durumda vasiyetnamenin geçersiz olduğu iddia edilebilir.

3. Muvazaa (Danışıklı İşlem) ve Baskı İddiaları
Mirasçılar, vasiyetnamenin düzenlenmesi sırasında muvazaa (danışıklı işlem) yapıldığı ya da miras bırakanın baskı altına alındığı iddiasıyla da iptal davası açabilirler. Muvazaa, miras bırakanın gerçek iradesini yansıtmayan işlemler anlamına gelir. Örneğin, miras bırakan, aile baskısı veya kötü niyetli bir kişinin etkisi altında kalarak, gerçekte istemediği bir vasiyet düzenlemişse, bu durum muvazaa olarak değerlendirilir ve mirasçılar vasiyetnamenin iptali için mahkemeye başvurabilir.

4. Vasiyetnamenin İptali Davası Süreci
Mirasçılar, vasiyetnamenin iptali için Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açabilirler. Dava açma süresi, vasiyetnamenin açıldığı tarihten itibaren 1 yıl, her halükarda vasiyetnamenin düzenlendiği tarihten itibaren 10 yıldır. Bu sürelerin geçirilmesi durumunda, vasiyetnamenin iptali için dava açılamaz. Mahkemede, mirasçıların iddialarını kanıtlamaları gerekmektedir. Tanık beyanları, tıbbi raporlar ve diğer deliller, mahkemede iptal davasında değerlendirilir.

5. Vasiyetnamenin İptali Halinde Ne Olur?
Eğer mahkeme, vasiyetnamenin iptaline karar verirse, miras bırakanın malvarlığı yasal mirasçılara göre paylaştırılır. Vakıf veya derneklere yapılan bağış iptal edilir ve malvarlığı, Türk Medeni Kanunu’na göre yasal mirasçılar arasında paylaşılır. Ancak, iptal davası sürecinde, miras bırakanın son arzularının korunması ilkesi dikkate alınır ve mahkemeler genellikle saklı pay haklarının ötesinde, vasiyetnamenin tamamını iptal etmemeye özen gösterir.

Miras Hukuku Alanında Neden Özbağ & Şentürk ile Çalışmalısınız?

Miras hukuku, vasiyetname düzenleme, miras paylaşımı, saklı payların korunması, reddi miras ve miras davaları gibi birçok alt dalı içeren geniş bir alandır. Özbağ & Şentürk Hukuk Bürosu, yılların verdiği deneyimle bu alanda uzmanlaşmış avukatları ile müvekkillerine en doğru hukuki çözümleri sunar. Tapu iptali, tescil davaları, miras sözleşmeleri ve tenfiz gibi karmaşık davalarda müvekkillerimizin haklarını en iyi şekilde savunuyoruz.

Miras hukuku süreçleri, duygusal ve karmaşık bir yapıya sahip olabilir. Özbağ & Şentürk Hukuk Bürosu olarak, müvekkillerimizin ihtiyaçlarına empatiyle yaklaşarak, her adımda güvenilir ve çözüm odaklı hizmet sunuyoruz. Hukuki bilgi birikimimiz ve deneyimimizle, miras hukuku davalarında en doğru stratejileri geliştiriyor, haklarınızı en iyi şekilde savunuyoruz.

Bu yazımızı incelediniz mi?

https://www.ozbagsenturkhukuk.com/miras-hukuku-hizmeti/

Bu konu hakkında daha fazla bilgi almak ve bizi yakından tanımak için sosyal medya hesaplarımızı takip edin.
https://www.instagram.com/ozbagsenturkhukuk/

www.linkedin.com/company/özbağ-şentürk-hukuk-bürosu/

https://www.youtube.com/@ozbagsenturkhukuk